Pyra Katarzyna i Stefan, Janczarek Józef


Katarzyna Pyra mieszkała we wsi Rudnik Szlachecki (pow. kraśnieński). W jej domu przebywali również synowie – Stefan i Jan oraz córka Jadwiga. Jan miał żonę Janinę, a Jadwiga męża Józefa Janczarka. Jadwiga z Józefem posiadali dwójkę dzieci. W czasie okupacji polska rodzina zaangażowała się w pomoc Żydom ukrytym w ziemiance w lesie. Wśród nich była rodzina Piniów, którą Pyrowie znali jeszcze przed wojną.


Pyrowie przynosili Żydom jedzenie i ubrania. Pomoc trwała kilka miesięcy, do 4 listopada 1942 r. Niemcy zorganizowali wówczas obławę w lesie. Jeden z Żydów próbował uciekać, ale został postrzelony. Pozostali zginęli w wyniku wybuchu granatu wrzuconego do ziemianki. Rannego Żyda Niemcy złapali. „On wskazał na pomocników, którzy mu pomagają, bo mu obiecali życie, darowanie życia.” [RFWA, relacja Marii Iłowieckiej, z dn. 23.01.2014 r.].

Gdy Niemcy przyjechali z Żydem do Pyrów, córka Janczarskich ukryła się w słomie w stodole razem z Janiną, dzięki czemu uratowała się. Na miejscu rozstrzelano Żyda, Katarzynę, Stefana Pyrów i Józefa Janczarka. Jadwidze ze względu na małego syna darowano życie, ale zmarła po miesiącu. „Ona jest pośrednią ofiarą tego, bo po prostu trudno jej było przeżyć. Brata straciła, straciła matkę, straciła męża i to wszystko połączywszy razem dostała zapalenia opon i zmarła.” [RFWA, relacja Marii Iłowieckiej, z dn. 23.01.2014 r.].

Jana Pyry nie był wówczas w domu. „Znaczy po drodze go spotkał granatowy policjant i ostrzegł go i dlatego on przeżył. Natomiast w domu, tu niewinni ludzie zostali rozstrzelani.” [RFWA, relacja Marii Iłowieckiej, z dn. 23.01.2014 r.].


Bibliografia:

1. RFWA, Pyra, nagrania audio sygn. 811_0608, relacja Marii Iłowieckiej [wnuczka Jadwigi Janczarek], z dn. 23.01.2014 r.
2. RFWA, Pyra, nagrania audio sygn. 811_1610, relacja Marii Iłowieckiej [wnuczka Jadwigi Janczarek], z dn. 9.08.2014 r.
3. RFWA, List od Mariana Pyry, Kraśnik.

Uwagi:

  • W relacji Marii Iłowieckiej jest podane imię Franciszek Pyra.

Zamknij podgląd

Prawa autorskie:
Fundacja Lux Veritatis, Kaplica Pamięci


Świątynia pw. Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji
i św. Jana Pawła II
w Toruniu


Projet witryny:
Kamil Dawid 2016

Wszystkie zamieszczone na witrynie treści, materiały oraz elementy graficzne są chronione prawem autorskim i stanowią wyłączną własność Producenta tj. Fundacji Lux Veritatis. Kopiowanie zawartości serwisu lub jej części bez pisemnej zgody właściciela serwisu jest zabronione. Materiały zawarte na niniejszej stronie mogą być wykorzystywane lub rozpowszechniane jedynie w celach informacyjnych, na zasadach przyjętych w portalach społecznościowych oraz wyłącznie z notą o prawach autorskich oraz ze wskazaniem źródła informacji.