Ignacy Ambroziak, Władysław Muchowski, Stefan Trzciński


Ignacy Ambroziak mieszkał z rodziną we wsi Cholewy (woj. mazowieckie). W czasie okupacji niemieckiej pomagał znajomym Żydom i udzielał im schronienia. Bracia Szmul, Moszek i Abram Lajzer byli synami handlarza bydłem z Płońska, który kupował zwierzęta także od Ignacego.


Kiedy wspomnianym braciom udało się uciec z płońskiego getta, ukryli się w lesie. Potrzebną pomoc znaleźli na terenie gospodarstwa Ambroziaków, dokąd przychodzili nocować i otrzymywali żywność. W ciągu dnia, dla bezpieczeństwa, wracali do lasu. Volksdeutsch o nazwisku Gacyk doniósł Niemcom, że Ignacy przechowuje Żydów. Rodzina Ambroziaków była trzykrotnie poddawana rewizji, w czasie których Rozalia, żona Ignacego, i ich syn Henryk zostali okrutnie pobici. Rewizje te odbywały się w dzień, dlatego Żydów nie odnaleziono. Mimo to w październiku 1943 r. Ignacego aresztowano i osadzono w obozie w Pomiechówku.

Ignacy Ambroziak zginął 21 listopada 1943 r. podczas publicznej egzekucji przez powieszenie. Miało to miejsce na skraju lasu, niedaleko Złotopolic. Pozostałym członkom jego rodziny udało się uniknąć więzienia i śmierci. Razem z Ignacym Ambroziakiem podczas egzekucji powieszono także dwóch Żydów. Za pomoc osobom pochodzenia żydowskiego zginęli także dwaj nieznani z nazwiska Polacy z Warszawy oraz Władysław Muchowski i Stefan Trzciński. Wśród skazanych na śmierć był także Jan Trzciński, brat Stefana, któremu udało się uciec niedługo przed straceniem. W odwecie aresztowano matkę Trzcińskich – Stanisławę – oraz inną Polkę i wywieziono je w nieznane. Śmierć siedmiu mężczyzn mieli oglądać sołtysi miejscowości: Cholewy, Michałów, Skwary i Złotopolice, by według nakazu niemieckiego oficera ogłosić wśród mieszkańców, jaka kara czeka za pomoc Żydom.

Ignacy i Rozalia Ambroziak, Władysław Muchowski, Stefan, Jan i Stanisława Trzcińscy 4 lipca 1991 r. zostali odznaczeni medalem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata.

Bibliografia:

1. RFWA, nagranie audio sygn. 405_4779, relacja Jadwigi Dąbrowskiej [krewna], z dn. 16.12.2013 r.
2. Księga Sprawiedliwych wśród Narodów Świata. Polska, cz. 1, cz. 2, I. Gutman i in. (red.), Kraków 2009, s. 766-767.
3. Rejestr faktów represji na obywatelach polskich za pomoc ludności żydowskiej w okresie II wojny światowej, Instytut Pamięci Narodowej, A. Namysło, G. Berendt (red.), Warszawa 2014, s. 300.
4. A. Poray (red.), Those Who Risked Their Lives, Chicago 2007, s. 65.

Zamknij podgląd

Prawa autorskie:
Fundacja Lux Veritatis, Kaplica Pamięci


Świątynia pw. Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji
i św. Jana Pawła II
w Toruniu


Projet witryny:
Kamil Dawid 2016

Wszystkie zamieszczone na witrynie treści, materiały oraz elementy graficzne są chronione prawem autorskim i stanowią wyłączną własność Producenta tj. Fundacji Lux Veritatis. Kopiowanie zawartości serwisu lub jej części bez pisemnej zgody właściciela serwisu jest zabronione. Materiały zawarte na niniejszej stronie mogą być wykorzystywane lub rozpowszechniane jedynie w celach informacyjnych, na zasadach przyjętych w portalach społecznościowych oraz wyłącznie z notą o prawach autorskich oraz ze wskazaniem źródła informacji.