Długopolski Władysław, Brynkus Cyryl


Władysław Długopolski mieszkał w Spytkowicach, k. Rabki. W czasie wojny ukrywał Żydów i pomagał im w przeprowadzeniu przez granicę. „Władysław Długopolski przechowywał Żydów, no to była rodzina, ale prosił tatusia [Franciszka Krupę], żeby przeprowadził Żydówkę i jej syna do – tutaj, zaraz za nami druga miejscowość, to już była Słowacja, bo to wcześniej zaanektowali Niemcy, no i tam była granica, przechodziła po prostu. I prosił, żeby przeprowadzić do Słowacji przez tę granicę (…)” [RFWA, relacja Janiny Berdychowskiej].


Jeden z krewnych Długopolskiego był adwokatem. Przyprowadził on do Władysława Żyda, który przed wojną miał firmę piekarniczą w Zakopanem (lub w okolicach Zakopanego). Długopolski postanowił przekazać Żyda Cyrylowi Brynkusowi, prowadzącemu gospodarstwo rolne na skraju Spytkowic. „Na przełomie roku 1942 i 1943 do tegoż gospodarstwa przybyła policja, gdyż z jakiś powodów Cyryl nie odwiózł mleka. Policja nałożyła karę pieniężną, której Cyryl nie mógł zapłacić, gdyż takiej kwoty nie posiadał.” [RFWA, List od Jana Koniecznego].

Żona Cyryla postanowiła prosić sąsiadów o pożyczkę. Żyd tymczasem siedział w kryjówce. Ponieważ się poruszył, przykuł uwagę Niemców, którzy natychmiast go odkryli. Postanowili przesłuchać Cyryla. Cyryl wymienił nazwisko Długopolskiego jako osobę, która przyprowadziła Żyda. Niektóre źródła podają, że to złapany Żyd powiedział, kto go ratował. Niemcy aresztowali Żyda, Długopolskiego i Brynkusa. Wszystkich trzech zawieziono na gestapo, ale po przesłuchaniu zwolniono Długopolskiego i Brynkusa. Jednakże po dwóch tygodniach, 14 lub 15 listopada 1943 r., ponownie ich aresztowano.

Władysław i Cyryl byli przez jakiś czas więzieni w Zakopanem. Potem przetransportowano ich do obozu pracy w Płaszowie. Następnie trafili do więzienia na Montelupich w Krakowie. Byli tam zakładnikami, a nazwisko Władysława widniało na liście osób przeznaczonych na stracenie w razie aktów oporu. Taki atak nastąpił na ul. Botanicznej , więc Niemcy wzięli odwet i na tejże ulicy rozstrzelali wspomnianych zakładników, w tym Władysława Długopolskiego i Cyryla Brynkusa, dnia 28 maja 1944 r. Władysław zostawił żonę i dziecko.


Bibliografia:

1. IPN BU 392/1256.
2. IPN BU 392/2035.
3. RFWA, Długopolski, nagranie audio sygn. 811_0254, relacja Janiny Berdychowskiej [córka], z dn. 16.01.2014 r.
4. RFWA, Brynkus, List od Jana Koniecznego, z dn. 17.01.2014 r.
5. RFWA, Brynkus, List od ks. Pawła Kubaniego, z dn. 12.03.2014 r.
6. W. Bielawski, Zbrodnie na Polakach dokonane przez hitlerowców za pomoc udzielaną Żydom, Warszawa 1981, s. 22.
7. A. Poray (ed.), Those Who Risked Their Lives, Chicago 2007, s. 24.
8. R. Walczak (ed.), Those Who Helped. Polish Rescuers of Jews During the Holocaust, cz. 3, Warszawa 1997, s. 57, 63.
9. W. Zajączkowski, Martyrs of Charity, Washington D.C. 1988, s. 227.
10. http://spuscizna.org/spuscizna/righteous-poles.html (5.11.2014).

Uwagi:

-Według relacji zawartej w liście Jana Koniecznego, Długopolski i Brynkus najprawdopodobniej zginęli w Oświęcimiu. Ta sama informacja odnośnie Brynkusa została przekazana w liście ks. Pawła Kubaniego.

Zamknij podgląd

Prawa autorskie:
Fundacja Lux Veritatis, Kaplica Pamięci


Świątynia pw. Najświętszej Maryi Panny Gwiazdy Nowej Ewangelizacji
i św. Jana Pawła II
w Toruniu


Projet witryny:
Kamil Dawid 2016

Wszystkie zamieszczone na witrynie treści, materiały oraz elementy graficzne są chronione prawem autorskim i stanowią wyłączną własność Producenta tj. Fundacji Lux Veritatis. Kopiowanie zawartości serwisu lub jej części bez pisemnej zgody właściciela serwisu jest zabronione. Materiały zawarte na niniejszej stronie mogą być wykorzystywane lub rozpowszechniane jedynie w celach informacyjnych, na zasadach przyjętych w portalach społecznościowych oraz wyłącznie z notą o prawach autorskich oraz ze wskazaniem źródła informacji.